سنت هایی که همچنان زنده هستند؛

آئیین های به قدمت تاریخ در سرزمین فرهنگ و هنر/ از شال اندازی سنتی خاطره انگیز تا هیلکه شکنی در نوروز

استان کردستان از قدمت زیاد فرهنگی و هنری برخوردار است و نوروز این آیین قدیمیدارای آداب و رسوم خاصی در این منطقه است هر چند با دیجیتالی شدن زندگی بسیاری از آنها به وادی فراموشی سپرده شده است.

به گزارش خبرنگار بیجار بام ایران، عید نوروز از قدیمی ترین عید ایرانیان است و تجلیل و پاسداشت آن ریشه در تاریخ کهن دارد، هر چند از پیشینیه تاریخی آن مکتوب بسیار دقیقی در دست نیست، اما بی شک جشن نوروز سابقه ای بسیار کهن در میان اقوام مختلف دارد که کردها نیز دارای آداب و رسوم خاص خود در این مراسم سنتی هستند.

نوروز و بهار برای ایرانیان و به خصوص تیره های کرد زایشی نو و ازسرگیری کار و تلاش دوباره برای زندگی را دارد، در باور ایرانیان کرد، بهار یادآور قیام " کاوه " ، آهنگر جوانی است که از ظلم و ستم ضحاک، به عنوان نماد تباهی و پلیدی ، به تنگ آمده و ملتی را با به بندکشیدن اسوه ظلم، به روشنایی رهنمون کرد.

امروزه برخی رسوم سنتی و کهن ما به خصوص در شهرها، به شکل اولیه آنها و به طور کامل اجرا نمی شود، اما تعدادی از روستاها هنوز هم به بخش اعظمی از این آداب و رسوم پایبند هستند که روستاهای بیجار گروس از آن دسته اند.

در استان کردستان مانند سایر استان های دیگر از نیمه دوم بانوان سختکوش دست به تدارک نوروز می شوند و خانه تکانی و نظافت کلی منزل را آغاز می کنند.

تهیه سمنو و کاشت عدس و گندم برای سبزه عید از دیگر کارهای مهم برای تهیه سفره هفت سین توسط بانوان در کردستان است.

بیجار گروس از مهمترین و قدیمی ترین شهرهای استان کردستان است به دلیل قرار داشتن در کانون بسیاری از حوادث فرهنگی و تاریخی کشور، طی قرن های گذشته ساکنانی از اقوام مختلف و با آداب و رسوم های متفاوت را در خود جای داده که این باعث شکل گیری آئین ها، آداب و رسوم مختلف در این شهرستان شده است که رسوم مربوط به شب چهارشنبه سوری و عید نوروز از جمله آنهاست.

از مراسمات آغاز سال نيز مي توان به پرپائي جشن کُله چهارشنبه، يعني دو هفته مانده به تحويل سال که مخصوص ساماندهي به يال ودم اسب ها و الاغ هاي بارکش که طي مراسم خاصي برگزار مي شده که آنها رابراي يک سال کاري آماده و نعل بندي مي کرده اند.

آخرين چهارشنبه سال و شب عيد نيز که هم اکنون هم اجرا مي شود، مردم بر پشت بام هاي خود حاضر مي شدند و مقادير قابل توجهي هيزم آماده مي کردند و باغروب آفتاب و تاريک شدن هوا مبادرت به روشن کردن آتش مي کردند و در اطراف آتش اقدام به جشن وپايکوبي مي کردند و به درگاه خداوند دعا مي کردند که سال پيش روي را سالي پرخير و برکت، ميمون ومبارک براي آنها قرار دهد.

شالگردش

اما از مراسمات بسیار جالب و زیبای مردم این دیار مراسم شالگردش است به این صورت که در شب تحويل سال اکثر جوانان و حتي برخي از  بزرگسالان بر بام خانه همسايه گان و اقوام خود مي رفتند و بابستن تعدادی شال کمري و آويزان کردن آنها از بانجه ( سوراخ هاي که در سقف خانه هاي قديمي وجود داشت) حضور خود را اعلام مي کردند و صاحبان خانه که از پيش آمادگي اين مراسمات را داشت در شال آويزان شده در فراخور حالخود وجه نقد، تنقلات، و تخم مرغ هاي رنگ شده با پوست پياز، کشمش و مويز را مي گذاشتند و ضمن دعاي خير براي صاحب شال، از وي مي خواستند که شال را بالا بکشد.

سنت عید دیدنی

بعد از تحویل سال نو رسم عید دیدنی نیز از رسوم بسیار نیکوی مردم بیجار است، به این شکل که ابتدا کوچکترها به دیدن بزرگترها می روند و از آنها عیدی می گیرند که این عیدی می تواند پول و یا چیزهای دیگر باشد. برای مثال در برخی مناطق بیجار گروس بزرگترها کله قند و یا تخم مرغ رنگ شده را به عنوان عیدی به کوچکترها می دهندسپس بزرگسالان نيز متقابلاً به ديدارکوچک ترها مي رفتند، درکل صله ارحام را به نحوي مطلوب به جاي مي آوردند و همه دل نگراني هاي سالگذشته به فراموشي سپرده مي شد.

تخم مرغ بازی

یکی دیگر از رسوم نوروز در بیجار به خصوص در میان جوان ترها، تخم مرغ بازی با تخم مرغ هایی است که از بزرگترها هدیه گرفته اند.

به این شکل که یک طرف بازی، تخم مرغ خود را در دست می گیرد و قسمتی از آن را باز می گذارد تا طرف مقابل با تخم مرغ خود روی آن ضربه بزند اگر تخم مرغ بشکند طرف ضربه زننده برنده شده و فرد بازنده باید تخم مرغ شکسته را تحویل فرد برنده دهد و این بار نوبت طرف مقابل است تا با تخم مرغ خود به دیگری ضربه بزند و آن را بشکند این کار تا جایی ادامه پیدا می کند که تخم مرغ های یک طرف تمام شود و به این ترتیب برنده و بازنده مشخص می شوند..اين بازي درحال حاضر به صورت انفرادي وجسته وگريخته انجام مي شود.

سبزه گره زدن در روز سیزدهم فروردین ماه

آخرین روز مراسم نوروز نیز روز سیزده بدر است که در این روز اهل دیار گروس همراه با تمام اعضای خانواده به دامن طبیعت به خصوص به کنار رودخانه ها و آب های روان می روند و روزی شاد و به یادماندنی را به همراه خانواده می گذرانند.

یکی از آداب و رسومی که مردم بیجار در این روز انجام می دهند گره زدن سبزه است. به این شکل که دختر و پسرهای دم بخت دو دسته سبزه را به نیت پیوند بین دو زوج گره می زدند تا در سال جدید بختشان باز شود.

و اما آخرین رسم این روز پرتاب 13عدد سنگ به نيت برطرف شدن امراض بود که آن هم درحال حاضربه ندرت انجام مي شود.

انتهای پیام/

برچسب ها :

نظرات کاربران :

دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نام	*
کد امنیتی